Op 27 juni 2012 behandelde de Tweede Kamer een wetsvoorstel tot wijziging van de Woningwet en enige andere wetten in verband met de implementatie van een Europese Richtlijn betreffende de energieprestatie van gebouwen, ook wel Wet kenbaarheid energieprestatie gebouwen genoemd. Het doel van de Europese Richtlijn is het reduceren van energieverbruik in gebouwen in de Europese Unie zodat de Europese Unie minder afhankelijk wordt van energie. Daarnaast is het de bedoeling dat de richtlijn ook een bijdrage levert aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgasemissies en zou de richtlijn de energievoorzieningszekerheid, technologische ontwikkelingen en de werkgelegenheid in de bouw- en installatiesector versterken. Ook is volgens de richtlijn van belang dat gebouweigenaren kosten kunnen verminderen door energie te besparen. Het Nederlandse wetsvoorstel tot implementatie van deze richtlijn zorgt ervoor dat bij bouw, verkoop of verhuur van een gebouw een energieprestatiecertificaat, ook wel energielabel genoemd, moet worden verstrekt aan de toekomstige koper of huurder van dat gebouw. Een dergelijk energielabel beoogt een indruk te geven van het energieverbruik van het gebouw en welke energiebesparende maatregelen nog genomen zouden kunnen worden. Ook voorziet het wetsvoorstel in sanctiemogelijkheden als een energielabel niet voorhanden is bij de bouw, verkoop of verhuur van een gebouw.
Met inwerkingtreding van het Besluit energieprestatie gebouwen per 1 januari 2008 moeten eigenaren bij verkoop of verhuur van een gebouw reeds een energielabel overhandigen aan de koper of huurder. Niet-naleving van deze verplichting leidt (nog) niet tot sancties of belemmeringen. Met inwerkingtreding van de Wet kenbaarheid energieprestatie gebouwen zal dit veranderen.
Verkoop en oplevering
Krachtens het wetsvoorstel dient de verkoper bij de eigendomsoverdracht of bij de oplevering van een gebouw een energielabel voor dat gebouw aan de koper te verstrekken. Als er geen geldig energielabel aan de koper is verstrekt zal de notaris de akte van levering niet verlijden en vindt er dus geen eigendomsoverdracht plaats. Overigens verplicht de Europese Richtlijn slechts dat er een sanctie gesteld moet worden op het ontbreken van een label bij de verkoop. Het niet passeren van een leveringsakte als er geen energielabel is betreft een Nederlandse invulling van een sanctie.
Verhuur
In het wetsvoorstel is verder bepaald dat bij aanvang van een (nieuwe) huurovereenkomst de verhuurder een geldig energielabel aan de huurder zal verstrekken. Zolang de verhuurder niet aan deze verplichting heeft voldaan is de huurder 10% van de huurprijs niet verschuldigd. Als de huurder voornemens is om die reden 10% van de huurprijs in te houden, geeft hij daarvan onmiddellijk schriftelijk en onder opgave van redenen kennis aan de verhuurder. Tussenkomst van een rechter is dus niet nodig. Van dit artikel kan niet ten nadele van de huurder worden afgeweken.
Publicatieplicht
Eigenaren van een gebouw met een oppervlakte van meer dan 500 m2 die veelvuldig door publiek wordt bezocht (zoals onder meer winkels) zijn volgens het wetsvoorstel verplicht om bij verkoop of bij aanvang van een nieuwe huurovereenkomst een geldig energielabel aan te brengen op een voor het publiek duidelijk zichtbare plaats. Ook eigenaren van een gebouw met een oppervlakte van meer dan 500 m2 dat in gebruik is bij een overheidsinstelling en die veelvuldig door publiek wordt bezocht dienen aan dit vereiste te voldoen. Bij niet-naleving kan aan de eigenaar van het gebouw een last onder dwangsom worden opgelegd. Deze publicatieplicht zal mogelijk met ingang van 1 juli 2015 ook gaan gelden voor eigenaren van gebouwen met een oppervlakte van meer dan 250 m2.
Uitgezonderde gebouwen
Van het wetsvoorstel zijn onder meer uitgezonderd beschermde monumenten in de zin van de Monumentenwet 1988, gebouwen die worden gebruikt voor erediensten en religieuze activiteiten, gebouwen die bestemd zijn om te worden gebruikt voor het bewerken of opslaan van materialen en goederen (zoals werkplaatsen en opslagloodsen), gebouwen die ten hoogste twee jaar worden gebruikt, voor bewoning bestemde gebouwen die minder dan vier maanden per jaar worden gebruikt en met een verwacht energieverbruik van minder dan 25% van het energieverbruik bij permanent gebruik, alleenstaande gebouwen met een gebruiksoppervlakte van minder dan 50 m2en gebouwen die bij een overeenkomst in der minne als bedoeld in de Onteigeningswet worden verkregen om te worden gesloopt. Overigens wordt bekeken of wellicht een collectief energielabel (voor onder meer appartementen) tot de mogelijkheden behoort. Een energielabel is gedurende tien jaar na datum van afgifte geldig.
Wetgevingstraject
De beoogde inwerkingtreding van het wetsvoorstel is 1 januari 2013. Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer op 27 juni 2012 dienden de Tweede Kamerleden De Boer (VVD) en Van Bochove (CDA) een tweetal amendementen in. Met deze amendementen willen zij twee dingen bereiken. In de eerste plaats een sterk vereenvoudigd basislabel dat leidt tot minder regeldruk en minder kosten. In de tweede plaats willen zij voorkomen dat er onnodige vertraging bij de notaris ontstaat als de leveringsakte wordt gepasseerd. Minister Spies (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) zal deze twee amendementen voorleggen aan de Raad van State en verzoeken om hierover voorlichting te geven. Na het zomerreces en nadat de Raad van State zich over deze twee amendementen heeft uitgelaten zal het wetsvoorstel opnieuw door de Tweede Kamer worden behandeld. De vraag is daarmee gerechtvaardigd of de beoogde datum van inwerkingtreding van 1 januari 2013 nog zal worden gehaald. De beide kamers zullen immers nog hun goedkeuring aan het gewijzigde wetsvoorstel moeten geven. Dat binnen afzienbare het niet beschikken over een energielabel zal leiden tot de hiervoor beschreven sancties staat echter buiten kijf.
