Special energierecht (WKO, transport biogas en subsidie duurzame energie

Download PDF

Durk Groenveld is als specialist bestuurs- en energierecht verbonden aan PHAROS advocaten te Naarden. Hij adviseert en staat met name ondernemingen bij op de volgende gebieden:

  • Omgevingsrecht (ruimtelijk bestuursrecht en milieurecht)
  • Energierecht ( Gaswet en Elektriciteitswet)
  • Subsidierecht en staatssteun
  • Algemeen bestuursrecht (bestuurlijke handhaving en overheidsaansprakelijkheid)

Durk was voorheen onder meer werkzaam als senior jurist bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) en als senior juridisch consultant bij organisatie adviesbureau Berenschot.

NIEUWE REGELGEVING: WKO-SYSTEMEN

Momenteel wordt gewerkt aan nieuwe regelgeving voor bodemenergiesystemen, de AMvB bodemenergiesystemen, ter bevordering van een doelmatig gebruik van bodemenergie. Deze AMvB heeft betrekking op zowel open als gesloten energiesystemen die gebouwen en woningen in de winter verwarmen en in de zomer koelen met gebruikmaking van de temperatuur in de ondergrond. Waarom deze nieuwe regelgeving? De nieuwe regelgeving is er vooral op gericht om een gelijk speelveld tot stand te brengen tussen open en gesloten WKO-systemen. Voor de aanleg van open systemen geldt op dit moment namelijk al een vergunningplicht, maar voor de aanleg van gesloten systemen echter nog niet. Gelet op dit verschil zal de AMvB een vergunning – of meldingsplicht voor gesloten WKO-systemen introduceren. Om het gebruik van open systemen verder te stimuleren wordt de bestaande vergunningprocedure van zes maanden verkort naar twee maanden. In de praktijk blijkt dat bodemenergiesystemen elkaar negatief kunnen beïnvloeden (interferentie) met als gevolg dat het energierendement van deze systemen terugloopt. Dit verschijnsel kan zich met name voordoen in stedelijk gebied of tuinbouwgebied waar sprake is van een sterke concentratie aan WKO-systemen. Juist in deze gebieden is een ondergrondse ordening van WKO-systemen wenselijk. Met het oog hierop zal de AMvB een bevoegdheid voor gemeenten en provincies introduceren om ‘interferentiegebieden’ aan te wijzen. In deze gebieden kan de gemeente of provincie een strenger vergunningenbeleid ten aanzien van WKO-systemen voeren. Als alles volgens plan verloopt zal de nieuwe regelgeving per 1 januari 2012 in werking treden. In het kader van een adequate voorbereiding van een duurzame vastgoed- en projectontwikkeling, inclusief WKO, is het dus van belang tijdig te weten (1) wanneer wel of niet sprake is van een vergunningplicht en (2) of er sprake is van een aangewezen interferentiegebied.

UITSPRAAK NMA: NETBEHEERDER GAS MOET BIOGAS TRANSPORTEREN

In Nederland worden in toenemende mate installaties gebouwd voor de productie van biogas. In veel gevallen zal het geproduceerde biogas – via een aansluiting – worden ingevoed op het gastransportnet van de landelijke netbeheerder of regionale netbeheerders. Deze invoeding van biogas wordt gereguleerd door de Gaswet, waarop de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) toezicht uitoefent. Op 17 juni jl. heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) voor het eerst een uitspraak gedaan in een geschil dat betrekking heeft op de invoeding van biogas in het gastransportnet van een regionale netbeheerder.

Het geschil heeft betrekking op de voorwaarden die Stedin Netbeheer B.V. heeft gesteld aan BioGast Beverwijk V.O.F. in het regionale gastransportnet van Stedin in te voeden biogas. Stedin heeft als eis gesteld dat de calorische waarde van het door Bio-Gast in te voeden gas gelijkaan of hoger moet zijn dan de calorische waarde van het door GTS in te voeden gas om de integriteit van het gastransportnet te waarborgen. Deze eis zou volgen uit de Gaswet in combinatie met de Aanvullende Voorwaarden RNB Groen Gas. BioGast is van mening dat het hanteren van deze voorwaarden in strijd is met zowel de Gaswet als met de Aansluit- en  transportvoorwaarden Gas – RNB. De NMa heeft de door BioGast ingediende klacht gegrond verklaard. Kort samengevat, houdt deze beslissing in dat Stedin de door haar gestelde eis niet kan ontlenen aan de Gaswet of Aansluit- en transportvoorwaarden Gas – RNB dat zij daarmee de in de Gaswet neergelegde transportplicht heeft geschonden.

De NMa heeft deze beslissing genomen in het kader van de zgn. Geschilbeslechtingsprocedure. Dit is een laagdrempelige procedure die bedoeld is om problemen met netbeheerders gas en elektriciteit op te lossen. Tegen de beslissing van de NMa kan bezwaar worden gemaakt. Gezien de toename van het aantal biogasprojecten in Nederland zal ook het aantal geschillen met netbeheerders naar alle waarschijnlijkheid toenemen. In dit geval zal de hiervoor behandelde uitspraak van de NMa – in het kader van een mogelijke geschilbeslechtingsprocedure – van betekenis zijn.

SUBSIDIEREGELING SDE+: RECHTSPOSITIE SUBSIDIEAANVRAGER

Op 1 juli jl. is de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie 2011 (SDE+) opengesteld. Deze subsidieregeling, die wordt uitgevoerd door Agentschap.nl, richt zich op bedrijven en (non-profit) instellingen die duurzame energie willen produceren. Onlangs heeft minister Maxime Verhagen van het ministerie van EL&I bekendgemaakt dat het aantal ingediende subsidieaanvragen het beschikbare subsidiegeld (1,5 miljard euro) overstijgt. Twee derde van deze aanvragen heeft betrekking op biogasprojecten. Belangrijk aspect bij het indienen van de (digitale) aanvraag is, dat de benodigde vergunningen voor het energieproject met de aanvraag moeten worden meegestuurd. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om een omgevingsvergunning op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) of een watervergunning op grond van de Waterwet. Niet uitgesloten is dat een subsidieaanvrager de benodigde vergunningen niet heeft meegestuurd met zijn aanvraag. Wat dan? In deze situatie kan Agentschap.nl de subsidieaanvraag niet zomaar buiten behandeling laten, maar zal de aanvrager volgens de wet in de gelegenheid moeten worden gesteld om de aanvraag binnen een door Agentschap.nl gestelde redelijke termijn aan te vullen. Is de aanvraag daarna nog steeds onvolledig, dan moet Agentschap.nl de aanvraag definitief buiten behandeling laten. Mocht de aanvrager het met deze beslissing niet eens zijn, dan kan hiertegen bezwaar worden gemaakt.