Als ik bij mijn cliënten begin over het onderwerp algemene voorwaarden zie ik de wenkbrauwen vaak al zakken. Bouwers willen vooral aan de slag nu het in de sector weer beter gaat. Het belang van het vastleggen van afspraken over de nieuw te realiseren projecten ziet men nog wel, het belang van de algemene voorwaarden, de kleine lettertjes, steeds minder.
“Het irriteert opdrachtgevers om meteen met dikke sets algemene voorwaarden aan te komen; dan krijg ik de klus niet”, hoor ik nogal eens. “En trouwens, ik heb standaard in mijn contracten staan dat onze algemene voorwaarden van toepassing zijn en dat ik ze heb overhandigd aan de opdrachtgever; als ze het contract dan tekenen zit ik altijd goed”.
De werkelijkheid is anders…
In een recente procedure heb ik, niet voor het eerst, mogen vaststellen dat de werkelijkheid toch iets gecompliceerder is. En dat was vervelend voor een aannemer, die zich dacht te kunnen beroepen op een aansprakelijkheidsbeperking in zijn algemene voorwaarden. In het beding stond dat de aansprakelijkheid van de aannemer niet verder ging dan het bedrag dat zijn verzekering zou uitkeren. Als de aannemer zich op dit beding had kunnen beroepen, dan had hem dit enige tienduizenden euro’s gescheeld. Nu moest hij de werkelijk geleden schade vergoeden.
Ook deze aannemer dacht “goed te zitten” omdat in het getekende contract de standaardbepaling was opgenomen dat zijn algemene voorwaarden op de overeenkomst van toepassing waren en dat deze ook aan de opdrachtgever waren overhandigd. Na het schadevoorval maakte de opdrachtgever echter aanspraak op vergoeding van zijn volledige schade. De opdrachtgever stelde niets te maken te hebben met de aansprakelijkheidsbeperking in de algemene voorwaarden. “Dit beding vernietig ik, want ik heb de algemene voorwaarden nooit ontvangen”, was zijn simpele mededeling.
Dat de opdrachtgever een contract had ondertekend waarin was vermeld dat hij de voorwaarden had ontvangen was volgens de rechter niet genoeg. Het betrof hier namelijk een standaardzin, niet een materiële ontvangstbevestiging, een zogenoemde “verklaringsfictie”. De aannemer moest in dit geval bewijzen dat hij de algemene voorwaarden daadwerkelijk aan de opdrachtgever had overhandigd of op een andere manier ter beschikking had gesteld. De handtekening onder het contract met de voorbedrukte standaardzin dat de algemene voorwaarden door de opdrachtgever waren ontvangen, was niet genoeg.
Een voor de aannemer zeer moeilijk te verteren uitspraak.
Wat had de aannemer moeten doen?
Om te beginnen moet degene die algemene voorwaarden wil hanteren zijn contractant daadwerkelijk de mogelijkheid bieden om kennis te nemen van die algemene voorwaarden. Dat kan door ze tijdig te overhandigen of te mailen. Doet hij dat niet, dan is het wettelijke systeem (neergelegd in de artikelen 232, 233 en 234 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek) dat de voorwaarden weliswaar van toepassing, maar ook weer geheel of gedeeltelijk vernietigbaar zijn. En heeft de gebruiker ervoor gekozen de algemene voorwaarden ter beschikking te stellen, dan doet hij er verstandig aan zijn contractant expliciet te laten tekenen voor ontvangst.
Een pad met valkuilen
Uit het bovenstaande blijkt maar weer dat de weg naar een succesvol beroep op algemene voorwaarden een pad met valkuilen is. Het begint ermee dat u goede algemene voorwaarden heeft, maar daarmee bent u er niet. Vervolgens zullen ze nog op de juiste manier moeten worden gebruikt. Ook in deze economisch betere tijden is dat belangrijk.
Mijn collega’s en ik stellen niet alleen algemene voorwaarden op, wij kunnen u ook behoeden voor de valkuilen. Neem gerust contact met ons op.
